تایر اتومبیل
ساخت تایر:
در ساخت یک تایر انتخاب نوع لاستیک های مختلف تابع عوامل زیر است :
1 - ضخامت تایر . 2 - آج تایر و طرح آن . 3 - نوع دیواره .
طرح آج تایر تأثیر مستقیم بر روی عملکرد تایر در شرایط ومحل های مختلف دارد .البته پارامترهای دیگری نیز در ساخت تایر تأثیر گذار هستند ، مانند اندازه و پهنای تایر به دیواره آن که به Aspect Ratio معروف است و در اینجا فعلاً در مورد آن بحث نمی کنیم .
حال این سؤال پیش می آید که چرا اصولاً باید به این مسائل و به طور کلی تایر اتومبیل توجه داشت ؟
پاسخ به این سؤال عبارت است از اینکه تایر ها نقطه تماس و ارتباط اتومبیل با سطح مسیر حرکت هستند . نقطه تماسی که در بسیاری موارد از نصف سطح یک کاغذ A4 کمتر است و تایرها در نهایت تعیین کننده نحوه حرکت اتومبیل شما هستند و اینکه چگونه توقف انجام گیرد و یا در چرخش ها چگونه با شد و مواردی از این قبیل . در این مقاله تلاش شده با کمک متخصصین و طراحان تایر اتومبیل نحوه طراحی و ساخت تایر وانجام محا سبات بر روی آن به نظر خوانندگان عزیز برسد . در تهیه این گزارش متوجه خواهید شد که پروسه تولید تایر به نحوه باورنکردنی پیچیده ودشوار است . حال سؤالاتی مطرح می گردد که موارد آن به شرح زیر است :
1- تأثیر میزان فشار باد تایر ها در عملکرد آنها در عبور از مسیر های خشک و خیس چگونه است ؟
2- محاسن وعیوب استفاده از تایر های بزرگتر از استاندارد چیست ؟
3- چنانچه برای اتومبیل خود فقط یک جفت تایر نو خریداری کردید آیا باید آن ها را در جلو قرار دهید یا در عقب ؟
4- اصولاً رانندگان در صورت مواجه شدن با ترکیدگی تایر در سرعت های حدود 100 کیلومتر می بایست در انتظار چه چیزی باشند و یا چه کاری باید انجام دهند؟
تأثیر میزان فشار باد تایر ها در عملکرد آنها در عبور از مسیر های خشک و خیس چگونه است ؟
تعداد آزمایش های مختلف و گوناگونی که رانندگان شرکت میشلن به طور مستمرانجام می دهند و درجه دقت این آزمایشات وتعدادی که تکرار می شود واقعاً باور نکردنی است. در اینجا فهرستی از آنها را برای اطلاع ارائه می دهیم .
برای تعیین میزان صدای تایر که در اثر برخورد وتماس با سطح مسیر حرکت ایجاد می شود و ارتباط مستقیمی با طرح آج تایر دارد از واژه هایی مانند Sizzle که به معنای نوعی صدا است که در هنگام سرخ شدن مواد غذایی ایجاد می شود ، واژه دیگر Inpact یا صدای ناشی از برخورد است ، Boom که به معنای صدای پرطنین و زیر است . Slap که صدایی شبیه برخورد کف دست با صورت است و بالاخره Squea که صدایی همانند صدای گریه است .
میزان راحتی بستگی به شدت برخورد ، پایداری و سختی عمودی ، فشرده شدن و ریز و درشتی بافت پوششی جاده و مسیر حرکت دارد .
کیفیت عملکرد فرمان می تواند تابع عواملی از قبیل تأخیر ، قابلیت حرکت به خط مستقیم ، تعادل عقب و جلوی اتومبیل ، پایداری در انحراف های جانبی و فشرده شدن های جانبی باشد . رانندگان آزمایشی برای هر مرحله نمره ای از یک تا ده در نظر گرفتند .
محل انجام آزمایشات در فضایی به مساحت حدود 1500 هکتار در ایالت کارولینای جنوبی و متعلق به کمپانی میشلن بود . در این محل مسیر های تجهیز شده مختلفی وجود داشت ، به علاوه امکانات کامل برای انجام آزمایشات مختلف که بخش عمده آنها بر روی مسیرهای پوشیده از آب بود ونتایج به دست آمده را در ادامه مقاله مطالعه خواهید کرد .
ابتدای آزمایشات با دو اتومبیل فورد گراند ویکتوریا آغاز شد که از هر نظر با یکدیگر شباهت داشتند به استثناء فشار باد تایرها که یکسان نبود . مسیر به طول حدود 725 متر و پوشیده از آب بود که در مجاورت یک پیست خشک قرار داشت . منتهی مسیر مرطوب و پوشیده از آب نحوه رفتار اتومبیل ها را بهتر نشان داده که در سرعتهای پایین مشخص تر است .
زمانی طی یک دور پیست نشانه وضعیت کنترلی خودرو بوده و تفاوتهایی که ایجاد شد باورنکردنی بود ، چون یکی از دو اتومبیل مورد بحث توانست طول پیست را 5 ثانیه سریعتر از دیگری طی کند . حال این سؤال پیش می آید چرا ؟ جواب مشخص است فشار باد تایر .
در یکی از دو فورد گراند ویکتوریا فشار باد تایر ها به میزان 35/32 و در دیگری 32 در جلو و 25 در عقب بود که یعنی 10 درجه کمتر از رقم پیشنهادی کارخانه . آن مدلی که فشار باد تایر عقب آن کم بود نیاز به توجه زیاد داشت تا بتواند در داخل پیست به جلو رود وآنکه تایر های با فشار باد پیشنهادی داشت نیاز به توجه معمولی داشت و اتومبیل تمایل به منحرف شدن نداشت .
یکی از رانندگان میشلن در این مورد می گویید اگر فشار باد تایر ها در یک اتومبیل 5 شماره بیش از رقم و اندازه پیشنهادی باشد بهتر است از اینکه میزان آن 3 شماره کمتر از رقم پیشنهادی باشد . به همین دلیل است که چنانچه فشار باد تایر ها از 5 پوند بر اینچ کاهش یابد در اتومبیل هایی که مجهز به سیستم کنترل فشار باد تایر هستند بلافاصله این امر به اطلاع راننده می رسد .
محاسن وعیوب استفاده از تایر های بزرگتر از استاندارد چیست ؟
تایر های آکورا RSX به صورت استاندارد دارای اندازه ای معادل 205/55R هستند . حال چنانچه رینگ وتایر 18 و یا 20 اینچی بر روی آن ببندید ، گارانتی آن از بین رفته و اختلاف وزن هر تایر ورینگ چرخ بین 16 اینچ و 20 اینچ معادل بیش از 5/8 کیلو گرم می شود .
بسیاری بر این عقیده هستند که هرچه تایر و رینگ اتومبیل بزرگتر باشد قابلیت های هدایتی آن بیشتر است و برای پی بردن به آینکه چنین موضوعی صحت دارد یا خیر آزمایشات با استفاده از تعدادی مخروط به انجام رسید .
نتایج به دست آمده تابع یک فرمول یا فرمولهای خاصی نبودند چون تفاوت زمانی طی یک دور پیست با هر سه تایر که از نظر اندازه متفاوت بودند حدود یک ثانیه بود و این در حالی بود که هر تایر در بخشی از مسیر حرکت سریعتر و در بخش دیگری حرکت کندتر را سبب می شود .
به طور کلی تایر های پهنتر و بزرگتر در عبور از پیچها چسبندگی بیشتری دارند ولی به دلیل وزن بیشتر چابکی لازم را در خروج از دایره پیچ نداشته ضمن اینکه راننده مجبور است برای ورود به دایره پیچ زودتر سرعت خود را کاهش دهد مضافاً اینکه هرچه تایر پهنتر و بزرگتر باشد تمایل آن به انحراف در حین عبور از دایره پیچ به دلیل وزن بیشتر افزون تر است و بنابراین معمولاً این تایر ها در عبور از پیچ تولید صدا های مختلف کرده و برگرداندن فرمان به حالت طبیعی آن اندکی دشوارتر و در طول زمان بیشتری انجام می گیرد . در عوض تایر های کوچکتر و باریکتر شتاب بیشتری را برای اتومبیل به ارمغان آورده و در عبور از دایره پیچ ها چابکتر عمل می کند اما در مجموع تفاوتهای زیادی وجود ندارد که تأثیر ی در کسب رکورد طی یک دوره کامل پیست بگذارد . در بین سه تایر انتخاب شده تایر 18 اینچی در مجموع وضعیت مناسبتری داشت .
بنابر این برای آنهایی که در جستجوی رینگ وتایر های اسپرتی پهن و بزرگ هستند ذکر این موضوع لازم بوده که ممکن است با تعویض رینگ وتایر های اتومبیل آن را زیبا تر کرده و ظاهری خشن تر و اسپرتی به آن بدهید اما توجه داشته باشید که این امر باعث می گردد که سرعت اتومبیل تا حدودی کاهش پیدا کرده ، طول زمان توقف آن بیشتر شود ، واکنشهای فرمان در حد انتظار شما نخواهد بود و سواری آن نیز سخت تر و پر صدا تر می شود . بنابراین همه چیز فقط ظاهر نیست .
چنانچه برای اتومبیل خود فقط یک جفت تایر نو خریداری کردید آیا باید آن ها را در جلو قرار دهید یا در عقب ؟
حال می پردازیم به اینکه اگر فقط دو تایر اتومبیل شما فرسوده شده و نیاز به تعویض داشته باشد چه کار باید کرد ؟
فرض کنید اتومبیل شما یک نیسان آلتیما است وتایر های عقب آن در حد 50 درصد آج داشته ولی تایرهای جلویی کاملاً صاف و از بین رفته اند . آیا شما با مراجعه به فروشگاه های عرضه کننده تایر اقدام به تعویض تایر های جلو می کنید و به نظر شما این کار صحیح است ؟ برای اینکه متوجه شویم چه عملی بهتر است ، ابتدا دو دستگاه نیسان آلتیما که کاملاً شبیه بودند انتخاب شد و در یکی از آنها دو تایر نو در جلو و تایرهای 50 درصد کارکرده در عقب قرار داده و در دیگری عملی کاملاً برعکس انجام شد ، یعنی تایرهای نو در عقب و کهنه برای جلو انتخاب شد .
در آزمایشی که بر روی یک پیست یا پوشش بتونی و به طول حدود 800 متر به انجام رسید در تست حرکت مارپیچی اتومبیلی که تایرهای جلوی آن کارکرده بود به سرعت 5/88 کیلومتر دست یافت . در مرحله بعدی همین آزمایش توسط اتومبیلی انجام گرفت که تایرهای جلوی آن نو بودند و مجدداً همان سرعت 5/88 کیلومتر در ساعت بدست آمد .
تفاوت دو اتومبیل این بود که در اتومبیل اول تنها مشکلی که وجود داشت این بود که بعضاً احساس شد عملکرد فرمان سبک است و راننده ترجیح می داد برای جلوگیری از بروز پدیده انحراف قسمت عقب سرعت خود را کاهش دهد و در حالی که در آزمایش دوم قسمت عقب کاملاً منحرف شد و اتومبیل به راحتی از مسیر خارج می شود و کنترل خود را از دست می داد . آزمایش دوم سه بار تکرار شد تا اینکه رانندگان متوجه شدند که چگونه باید جلوی انحراف اتومبیل گرفته می شد .
اما موضوع این است که در شرایط واقعی امکان انجام سه بار آزمایش برای پیشگیری از وقوع حادثه وجود ندارد و تصادف حتمی است . بنابراین اگر در آینده فقط دو تایر نو برای اتومبیل خود خریداری کردید آنها را در اکسل عقب نصب کنید و تایر های کهنه تر خود را در جلو قرار دهید و این موضوع هیچ ارتباطی به اینکه اتومبیل شما دیفرانسیل جلو یا عقب بوده ندارد .
اصولاً رانندگان در صورت مواجه شدن با ترکیدگی تایر در سرعت های حدود 100 کیلومتر می بایست در انتظار چه چیزی باشند و یا چه کاری باید انجام دهند؟
اگر با اتومبیل خود در حال حرکت هستید و به ناگهان با پدیده ترکیدن تایر مواجه شدید ، از اینکه بلا فاصله پای خود را از روی پدال گاز بردارید جداً پرهیز کنید و به هیچ عنوان از ترمز استفاده نکرده و به جای آن سعی کنید پای خود را برروی پدال گاز قرار داده و به تدریج فشار پای خود را بر روی پدال گاز کاهش دهید و با استفاده از فرمان سعی کنید به آرامی در کنار جاده یا خیابان توقف کنید .
چنین پیشنهاداتی ممکن است غیر عادی به نظر برسد و انجام آن برای شما دشوار باشد ولی کاملاً شدنی است ونتایج آن نیز بسیار درخور تأمل است . این روش وپیشنهاد توسط متخصصین کمپانی میشلن زمانی ارائه شد که فیلم ویدئویی یک راننده آزمایشی کمپانی میشلن در مورد ترکیدن تایر اتومبیل به معرض نمایش در آمد وطی آن راننده عملی را انجام داده بود که اغلب افراد در چنین شرایطی انجام می دهند و ملاحظه کرده بودند که اتومبیل به طرز باور نکردنی از مسیر اصلی منحرف شده و در جهتی خلاف حرکت خود قرار گرفته بود که چنانچه در یک مسیر پر ترافیک انجام می شد بروز تصادف اجتناب ناپذیر بود ; لذا در صورت ترکیدن تایر اتومبیل پای خود را به آرامی از روی پدال گاز بردارید و هیچگاه از پدال ترمز استفاده نکنید .
توصیه هایی برای ایمنی بیشتر :
فشار باد تایرهای اتومبیل خود را حداقل یکبار در ماه کنترل کنید .
چنانچه فشار چند پوند بیشتر از حد باشد بهتر است تا اینکه کمتر از حد پیشنهادی باشد .
تایرهای جدید را همواره در عقب قرار دهید .
در انتخاب رینگ و تایر جدید از انواع بسیار بزرگ جداً خودداری کنید چرا که شتاب اتومبیل را کاهش داده ، ترمزگیری ضعیف شده و قابلیت هدایت اتومبیل مشکل خواهد شد .
منابع :
مجله ماشین/ شماره پیاپی 263 / آذرماه 1383 /شماره3
برگردان ونوشته : مهندس کیوان بنی هاشمی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر